Lướt web là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, nên việc hiểu biết về cách các trang web hoạt động rất quan trọng. Một cơ chế trong việc này là cookie HTTP, ảnh hưởng lớn đến việc sử dụng Internet của chúng ta. Đây là hướng dẫn cho người mới bắt đầu, giải thích rõ ràng về cookie HTTP, các loại của chúng, cách chúng hoạt động và những tác động của chúng.
Về mặt kỹ thuật, cookie, còn gọi là web cookie hay HTTP cookie, là các khối dữ liệu được lưu trên máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại của chúng ta khi lướt Internet. Những khối dữ liệu này chứa nhiều thông tin quan trọng, như thời gian chúng ta truy cập vào một trang web, ngôn ngữ ưa thích, sản phẩm đã đặt vào giỏ hàng, hoặc các liên kết đã nhấp vào trên một trang web.
Chức năng phổ biến của cookie là nhận diện và phân tích người dùng mới và người dùng quay lại trang web, cho phép các nhà quảng cáo đăng nội dung liên quan đến người dùng. Tuy nhiên, mục đích cơ bản của cookie là làm cho trải nghiệm người dùng nhanh chóng, tiện lợi và cá nhân hơn.
Điều chính cần nhớ là cookie, dù có ác ý đến đâu, không phải là virus và không tự thực hiện bất kỳ hành động nào trên máy tính của bạn. Đầu tiên, chúng được lưu dưới dạng văn bản, nên hầu hết các chương trình diệt virus không thể phát hiện cookie ác ý. Đây là cách bạn có thể bảo vệ mình khỏi gian lận cookie:
- Đảm bảo trình duyệt của bạn được cập nhật: nhiều cookie khai thác lỗ hổng trong các trình duyệt cũ. Hầu hết các trình duyệt tự động cập nhật, nhưng nếu chúng chưa được cập nhật trong thời gian dài, thì bạn nên tự cập nhật trong phần cài đặt
- Cẩn thận với các trang web lạ: các công cụ tìm kiếm và trình duyệt quen thuộc đôi khi cảnh báo rằng một trang web cụ thể có thể gây hại cho máy tính của bạn. Đừng mạo hiểm với sự riêng tư của dữ liệu!
Luôn Cảnh Giác Với Cloudflare VPS
Để Bảo Mật!
Để bảo vệ trang web của bạn khỏi gian lận cookie, hãy triển khai Cloudflare VPS hosting. UltaHost cung cấp dịch vụ Cloudflare hosting quản lý hoàn toàn với hỗ trợ không giới hạn 24/7. Tăng cường bảo mật và tốc độ cho trang web của bạn với máy chủ được bảo vệ bởi Cloudflare.
Mỗi khi chúng ta cố gắng truy cập một trang web, chúng ta gửi một yêu cầu đến máy chủ. Hãy lấy ví dụ về việc cố gắng truy cập máy chủ lưu trữ các tệp trang web. Máy chủ sau đó gửi lại trang yêu cầu; nếu trang web có cookie, nó cũng sẽ gửi lại một cookie. Những cookie này sẽ được đặt trong trình duyệt trong một thư mục cookie riêng biệt, thường là các tệp nhỏ. Mỗi tệp là một cookie. Tùy thuộc vào trình duyệt, mỗi cookie có thể được lưu trong tệp riêng hoặc gộp chung trong cùng một tệp.
Khi chúng ta quay lại cùng một địa chỉ web, trình duyệt cũng gửi các tệp cookie đến máy chủ của trang web. Máy chủ đọc các cookie này để nhận diện chúng ta và biết rằng chúng ta đã tạo ra chúng. Ví dụ, chúng ta đã chọn sử dụng tiếng Anh từ danh sách các ngôn ngữ. Bằng cách này, máy chủ tiết kiệm thời gian và giảm tải bằng cách không phải cấu hình lại mọi cài đặt mỗi lần. Chỉ có địa chỉ web đó mới có thể đọc thông tin đã tạo cookie.
Cookie được phân loại dựa trên thời gian tồn tại và mục đích của chúng:
Cookie phiên là những tệp cookie tạm thời bị xóa ngay lập tức khỏi bộ nhớ của trình duyệt sau khi bạn đóng trình duyệt. Chúng thường bị xóa khỏi lịch sử sau khi trình duyệt đóng; do đó, rủi ro về bảo mật giảm đi. Cookie HTTP thường được sử dụng để thực thi trang web và lưu trữ tạm thời để quản lý nội dung trang trong các lần truy cập nhiều trang trong một phiên hoặc các tình huống tương tự.
Những cookie này có thời gian sống lâu hơn và có ngày hết hạn do người tạo ra đặt. Điều này có nghĩa là những cookie này có thể tồn tại trong trình duyệt của bạn ngay cả khi bạn đã đóng trình duyệt. Khi bạn quay lại trang web mà cookie này được tạo ra, một quảng cáo có thể xuất hiện và gửi thông tin từ cookie đến người tạo ra nó. Điều này cho thấy hoạt động duyệt web của bạn được theo dõi trên trang web gốc và các trang web khác liên quan.
Ví dụ, các nền tảng lớn như Google hoặc Facebook sử dụng các cookie này để tạo ra một nhật ký hoạt động của người dùng trên nhiều trang web khác nhau. Điều này có nghĩa là khi bạn truy cập tài khoản trực tuyến và chọn “ghi nhớ”, bạn đã tạo ra một cookie lâu dài vì nó giữ trạng thái tài khoản và trả thông tin về trình duyệt của bạn. Vì cookie lâu dài tồn tại trong một thời gian dài và hoạt động trên nhiều trang web, nên khả năng bảo mật dữ liệu của chúng rất dễ bị tổn thương.
Đây là các cookie do trang web bạn đang truy cập hiện tại sử dụng. Ví dụ, khi bạn thêm nhiều mặt hàng vào đơn hàng trực tuyến của mình, nếu bạn cố gắng tắt cookie bên thứ nhất, bạn sẽ phải kiểm tra từng đơn hàng mỗi khi bạn thêm một món hàng vào giỏ hàng vì bạn sẽ không thể mua nhiều hơn một món hàng cùng một lúc.
Cookie bên thứ ba đến từ một trang web mà bạn không đang truy cập. Chúng chủ yếu được sử dụng để theo dõi những người nhấp vào một quảng cáo và kết nối họ với trang web mà họ đã được chuyển đến. Khi bạn nhấp vào một quảng cáo trong khi duyệt web, một cookie bên thứ ba được tạo ra, kết nối lượt truy cập của bạn với trang web mà quảng cáo xuất hiện.
Super cookies là một loại cookie đặc biệt được tạo ra ở mức mạng, còn được gọi là Unique Identifier Headers (UIDH). Qua đó, các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) thu thập thông tin về các mẫu duyệt web và hành vi của người dùng. Không giống như cookie thông thường, super cookies rất khó để xóa và người dùng chỉ có thể từ chối nếu ISP cung cấp tùy chọn này.
Zombie cookies là những cookie không bị xóa ngay cả khi bạn vào cài đặt trình duyệt và cố gắng xóa chúng. Chúng cứ quay lại như một mùi khó chịu. Điều này xảy ra vì một đoạn mã ẩn bên ngoài bộ nhớ của trình duyệt tạo lại cookie mỗi khi bạn xóa nó.
Mặc dù zombie cookies không phải lúc nào cũng có hại và có thể có những ứng dụng hữu ích, nhưng mọi người từ người dùng web thông thường đến các chuyên gia về quyền riêng tư đều ghét chúng vì chúng gần như không thể loại bỏ.
Để loại bỏ một zombie cookie, bạn sẽ cần nỗ lực và kiên nhẫn. Bạn sẽ cần tìm những người đã thành công trong việc xóa các cookie tương tự trực tuyến và tìm mã script để tạo lại nó. Cuối cùng, bạn có thể xóa mã script để ngăn zombie cookie quay trở lại.
Cookie thường được sử dụng để lưu trữ các phiên đăng nhập và đăng xuất trên một trang web hoặc ứng dụng. Chúng cũng là một cơ chế xác thực. Hãy lấy Facebook làm ví dụ để hiểu rõ hơn cách cookie hoạt động. Khi bạn tìm kiếm “Facebook” trong trình duyệt của mình, bạn sẽ thấy trang đăng nhập đầu tiên.
- Khi bạn nhập tên người dùng và mật khẩu rồi nhấp vào “Đăng nhập,” trình duyệt của bạn sẽ gửi một yêu cầu HTTP đến máy chủ web của Facebook, tức là một yêu cầu POST HTTP với các thông tin email/số điện thoại và mật khẩu.
- Mã phía máy chủ chạy trên máy chủ web chấp nhận yêu cầu này. Mã phía máy chủ sẽ kiểm tra xem tên người dùng và mật khẩu của bạn có hợp lệ không. Nếu hợp lệ, một trang HTML mới và một cookie tên là session identifier (mã định danh phiên) sẽ được gửi đến trình duyệt của bạn. Ở đây, trình duyệt đóng vai trò là khách hàng.
- Đây là nơi mà mã định danh phiên được gửi đến trình duyệt như một tiêu đề phản hồi HTTP.
- Mã định danh phiên sẽ được lưu trữ trên đĩa máy tính của bạn hoặc nơi nào đó trên ổ cứng để sử dụng cho các yêu cầu trong tương lai trên miền này.
- Sau đó, nếu tên miền của bạn là facebook.com và bạn đang duyệt bất kỳ trang nào, mở tab mới hoặc cùng một cửa sổ, cookie đó sẽ được bao gồm trong mọi yêu cầu.
- Lần này, trình duyệt web của bạn sẽ gửi cookie. Máy chủ web chuyên dụng của Facebook ở Mỹ sẽ kiểm tra xem cookie của bạn có hợp lệ hay không. Bên trong, Facebook duy trì tất cả các cơ sở dữ liệu cần thiết của các cookie mà nó đã cấp phát, duy trì bản đồ băm (hash-map), và nhiều cấu trúc dữ liệu khác trong ngôn ngữ lập trình. Giá trị của cookie, hiện tại là ID người dùng, là người mà mã định danh phiên này được cấp phát.
- Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, ứng dụng web của bạn sẽ tạo ra một trang web động cho bạn. Trang này được gọi là động vì nó được tạo ra tại thời gian chạy theo nhu cầu của người dùng. Trang web này chứa thông tin về người dùng, như tên, ảnh, bạn bè, và những hoạt động trong bảng tin.
Kết luận
Tóm lại, cookie HTTP là những yếu tố quan trọng để hoạt động web hiệu quả, cải thiện tính sử dụng, cá nhân hóa tương tác và mở ra nhiều cơ hội khác cho người dùng. Bài viết này đã cung cấp cái nhìn tổng quan về các loại cookie và cách chúng hoạt động, cũng như các vấn đề liên quan đến quyền riêng tư và bảo mật. Do đó, việc truy cập các nền tảng kỹ thuật số đòi hỏi kiến thức để đưa ra các quyết định đảm bảo an toàn hơn.
Tăng cường bảo mật cho trang web của bạn với các Chứng chỉ SSL do UltaHost cung cấp. Họ có các máy chủ mạnh mẽ với tài nguyên cao cấp đảm bảo sự độc quyền tài nguyên. Bảo vệ dữ liệu người dùng và tăng cường các biện pháp bảo mật tổng thể.
FAQ
Cookie có thể được sử dụng để theo dõi vị trí thực của tôi không?
Mặc dù cookie chủ yếu theo dõi hành vi trực tuyến, một số loại cookie, như super cookies, có thể theo dõi vị trí thực của người dùng thông qua các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP). Tuy nhiên, chức năng này không thường liên quan đến cookie HTTP thông thường.
Cookie có bị bên thứ ba chặn hoặc thay đổi được không?
Có, cookie có thể bị chặn hoặc thay đổi, đặc biệt là khi sử dụng mạng không an toàn. Vì vậy, cần có kết nối an toàn và mã hóa.
Tất cả các trình duyệt web có xử lý cookie giống nhau không?
Không, mặc dù hầu hết các trình duyệt hỗ trợ cookie, nhưng có sự khác biệt về cách lưu trữ, cài đặt quyền riêng tư và các tùy chọn quản lý. Người dùng cần làm quen với cài đặt của trình duyệt mình sử dụng.
Có quy định pháp lý nào về việc sử dụng cookie không?
Có, quy định GDPR của EU yêu cầu người dùng phải đồng ý trước khi lưu trữ hoặc truy cập cookie, đảm bảo bảo vệ quyền riêng tư.
