Kullanıcılarınız için daha erişilebilir bir site mi yapmak istiyorsunuz? Sitenizi tüm ziyaretçiler için eşit bir mekan haline mi getirmek istiyorsunuz?
İlk görünüşte “Web Erişilebilirliği” çok basit ve açık geliyor ancak göze görünenden daha da fazlası var.
World Wide Web, 1989 yılında Tim Berners-Lee tarafından yaratılmıştır. İlk websitesi 1991 yılında CERN (European Organization for Nuclear Research) tarafından yapılmıştır. Ve o zamandan beri internetteki websitelerde katsal bir artış olmuştur.
World Wide Web görmekte, duymakta ya da giriş cihazlarını kullanmakta sorunu olmayan kullanıcıların çoğu için tasarlanmıştır. Aynı zamanda evrensel olarak anlaşılması için tasarlanmamıştır, yani İngilizce konuşuyor olsanız bile bazı kelimeleri ve sözleri anlamanız zor olabilir.
Web erişilebilirliği, web içeriğini görsel engelleri, duyma engelleri, zihinsel kısıtlamalar ve fiziksel engelleri gibi engellere sahip insanlara erişilebilir kılma pratiğidir. Bunun içinde erişimin önündeki engelleri kaldırma ve alternatif içerik sunmak bulunur. Web erişilebilirliği aynı zamanda siteler ile bağımsız navigasyon ve etkileşime olanak sağlayan teknolojilerinin kullanımını da içerir.
Web erişilebilirliği sadece bir sitenin görme engelli olan ya da motor sorunları olan insanlar ile uyumlu olmasını sağlamak anlamına gelmez. Aynı zamanda duyma ve zihinsel engeli olan insanları da içerir. Web erişilebilirliği herkesin interneti ve onun araçlarını hiçbir kısıtlama olmadan kullanabildiğinden emin olmaktır. Web erişilebilirliğinin önemi sadece engeli olan insanların internette bilgiye erişebilmesinden emin olmak değil aynı şekilde tüm insanların aynı web deneyiminden faydalanabildiğinden emin olmaktır. Asıl mevzu aynı bilgi ve fırsatlara tüm insanlar için erişim sağlamaktır.
Web erişilebilirliği internetin göz ardı edilemeyecek önemli bir parçasıdır. Tüm engelli insanların ekran okuyucu da ya da diğer yardımcı teknolojileri kullandıkları bir yanılgıdır. Ancak birçok engelli insan internette diğer herkes ile aynı içeriğe ulaşabilmek ister. Web erişilebilirliği bu noktada devreye girer. Web erişilebilirliğinin önemi dünyada engele sahip 1 milyardan fazla insan olduğu gerçeği ile ortaya çıkar. Erişilebilirlik tüm siteler için bir standart haline gelmiştir ve şirketlerin websitelerini herkes tarafından erişilebilir yapmaları için regülasyonlar bulunur.
World Wide Web Consortium (W3C) geliştiricilerin sitelerini ,fiziksel kabiliyet, dil ya da konum farketmeksizin herkes için erişilebilir kılmaları adına bir yönerge seti geliştirmiştir. Web erişilebilirliği ile alakalı bu yönergeler herkesin kullanımı için ücretsizdir. Bu standartlar “Web Content Accessibility Guidelines” ya da WCAG 2.0 Level AA – olarak geçer. Yani “Çift A” uyumludurlar (Ya da “AA”). Bu yönergeler bireyin engeline göre değişen farklı uyumluluklar önerirler. Ancak belirli bir sıralama olmadan uygulanabilirler. Bunlar websiteleri tüm kullanıcılar için erişilebilir kılmak adına önerilerdir. Bu kullanıcılar arasında körlük ya da düşük görüş, sağırlık ya da duyma kaybı, öğrenme engelleri vs gibi engellere sahip bireyler bulunur.
İnsanların interneti kullanımını zorlaştıran birçok farklı tip engel vardır. Körlük ya da renk körlüğü, sağırlık ya da duyma kaybı, disleksi, fiziksel engeller ya da mobilite sorunları ve otizm ya da zihinsel engeller gibi kognitif engeller bunlara örnektir.
İnternet hayatımızın önemli bir parçası haline geldi ve bunu insanların kabiliyetlerine bakmaksızın herkes için erişilebilir kılmak önemlidir. Web erişilebilirliği engelli insanların kısıtlamaları ya da engelleri farketmeksizin interneti eşitçe kullanabildiklerinden emin olur. Bugün 1 milyardan fazla websitesi bulunuyor ve bu da bireylerin internette bilgi bulmak için milyonlarca yolu olduğunu gösteriyor. Ancak aynı zamanda bu engelli bireylere erişim sağlamak konusunda doldurulması gereken büyük bir boşluk olduğunu da gösteriyor.
Web Accessibility Initiative (WAI) webi engelli insanlar için erişilebilir kılmak adına oluşturulmuş uluslararası bir kuruluştur. WAI, kuruluşların herkes tarafından erişilebilir web içerikleri oluşturması adına yönergeler, araçlar ve kaynaklar sağlar.
Şu soru aklınıza gelebilir: “Bir website sahibi olarak bunlar beni nasıl ilgilendiriyor?”. Eğer sitenizi daha dost canlısı, kullanımı kolay ve erişilebilir yaparsanız sitenizi ziyaret eden herkes için Kullanıcı Deneyimi daha iyi hale gelmiş olur. Bunu yapmamayı da tercih edebilirsiniz. Sitelerini erişilebilir yapmadıkları için dava edilen birçok şirket bulabilirsiniz.
Web Erişilebilirliği kanunlarına nasıl uyabileceğiniz hakkında işte birkaç ipucu:
- Okuması Kolay: Sitenizdeki içerik, özellikle de metin halindeki içerik anlaması ve okuması kolay olmalı. Görme problemleri olan izleyiciler için bu çok önemlidir çünkü yüksek ihtimalle sitenizdeki içerikleri anlamak için bir ekran okuma yazılımı kullanıyorlardır. Eğer kar amaçlı bir siteniz varsa bu çok daha önemli bir hale gelir. Bu durum erişilebilirliğin yanında sitenizin SEO optimizasyonu için de önemli bir konudur.
- Kullanımı Kolay: Sitenizdeki tüm linkler, eylemler ve kullanıcıya sunulan tüm etkileşimler açık ve kolay bir mesafede olmalıdır. Sitenizde bir engelli insanın engeli olmayan bir insan ile eşit seviyede kullanamayacağı hiçbir unsur olmamalıdır. Örneğin güçlü, parlak videolar ya da epileptik insanlara sorun yaratacak görseller bulunmamalıdır.
- Anlaması Kolay: Bu ilk nokta ile de bağlantılıdır. Sitenizdeki tüm içerikler, ister metin ister görsel olsun, kolayca anlaşılır olmalı ve herkes için anlam ifade etmelidir. Kar amaçlı bir site için hiçbir gizli anlam olmamalı ya da ziyaretçinin kolayca bulamayacağı ya da göremeyeceği kullanım şartları bulunmamalıdır.
- Eşit: Siteniz her yeri ile erişilebilir bir deneyim sunmalıdır. Bu da sitenizin engelli bir insan ile engeli olmayan bir insana aynı deneyimi sağlaması demektir. Sonuç olarak siteniz engelli insanlar için erişilebilir ve kullanımı rahat olarak görülmelidir.
Yönergeler hakkında buradan daha fazla detay öğrenebilirsiniz.
Bu makaleyi faydalı buldunuz mu? Böyle daha fazla içerik için blogumuzu okumaya devam edin!
