Code Coverage Araçlarını Kullanarak Testlerinizin Kalitesini Nasıl Ölçersiniz?

Code coverage otomatik testler sırasında kodunuzun çalıştırılan miktarını teyit eden bir metriktir. Size, test stratejilerini tespit etme konusunda ve kod tabanında bulunan bugların ve hataların yok edilmesi konusunda yardımcı olur. Ayrıca yazılım geliştiricilerinin hayatının birçok yerinde kaliteyi artırır.

Code coverage aracı, kaynak kodda başarılı bir şekilde test edilen, test vakası sayısını tespit etmek için kullanılır. Code coverage aynı zamanda, otomatik test sürecinde hangi kodların çalıştırıldığını anlama konusunda yardımcı olacak görsel ölçümler de sunar.

Bu makalede yazılım geliştirme döngüsünde kalite testi yapmak için code coverage araçlarını nasıl kullanacağınızdan bahsedeceğiz.

Code Coverage – Genel bir bakış

Code coverage, otomatik test sırasında kaç satır kod, ne kadar method, branch, statement ya da conditional kullanıldığını ölçen bir beyaz kutu test tekniğidir. Code coverage hesaplamak için formül şudur:

code coverage = (Çalıştırılan kod satırı sayısı)/(Sistem bileşenlerinde bulunan toplam satır sayısı)*100

Code coverage oran ya da yüzde olarak temsil edilebilir ve farklı kod seviyelerinde hesaplanabilir, mesela sınıflar, fonkisyonlar ya da methodlar, modüller ve paketler. 5 farklı tipte coverage bulunur: decision (tercih) coverage, fonksiyon ya da method coverage, satır coverage, statement (ifade) coverage ve branch coverage.

Code Coverage Araçları

Code coverage araçları bize, otomatik yazılım testi sürecinin erken aşamalarında tespit edilememiş ve önemli olan bugları tespit etme konusunda yardımcı olur. Coverage araçları ayrıca yazılımın kaynak kodunda bulunan duplicate (gereksiz kopya) ve ölü kodları eleme konusunda da yardım eder. Code coverage aracının asıl hedefi otomatik testlerin verimliliğini değerlendirmektir.

Code coverage araçları test sürecinin kodun hangi kısımlarını kapsayıp hangi kısımlarını kapsamadığı konusunda raporlar üreterek kullanıcı tatminini artırır. Ayrıca kod içerisinde geliştirmeye ihtiyaç duyabilecek potansiyel kısımları da gösterir.

Çeşitli açık-kaynak code coverage araçları ve code coverage araçlarını destekleyen çeşitli bulut test platformları mevcuttur. Ancak doğru coverage aracını seçmek önemlidir. Yazılım uygulama geliştirme gereksinimlerinize ve programlama dilinize göre bir coverage aracı seçebilirsiniz. Testlerin kalitesini ölçerken LambdaTest gibi bulut test platformlarını da kullanabilirsiniz.

LambdaTest’in yapay zeka ile çalışan test çalıştırma ve süreci yönetme kabiliyetleri otomatik test konusunda onu ayrı bir noktaya koyuyor. LambdaTest ile kullanıcılar 3000’den fazla gerçek tarayıcı ve işletim sistemi kombinasyonunun bulunduğu kapsamlı bir sisteme erişebiliyorlar. Bu çeşitli ortam daha kapsamlı bir coverage olmasına imkan veriyor ve böylece uygulamalar birçok çeşitli yapılandırma içerisinde detaylıca test edilmiş oluyorlar.

Code Coverage’ın Önemi

Code coverage otomatik test konusunda elzem bir konu çünkü kodunuzun test sırasında ne kadar verimli bir şekilde test edildiğini gösterir. Code coverage kodun standartlarını yükseltir ve üretkenliği artırır. Yüksek bir yüzdeye sahip bir code coverage, testin kodun çoğunu kapsadığını gösterir ve bu da yeni bugların çıkmasının ve regresyon ihtimalinin düşük olduğu anlamına gelir.

Düşük yüzdeli bir code coverage, kodun testin çoğunu kapsamadığını bildirir ve bu da kodda açıklar ve sorunlar olma ihtimalinin yüksek olduğu anlamına gelir. Bu teknik aynı zamanda kod tabanını koruma ve istenilen zamanda sorunsuz bir şekilde yeni özellikler ekleme konusunda da yardımcı olur. Code coverage geliştiricilere, testerlara ve organizayonlara daha kısa sürede yazılım çıkarma konusunda destek olur.

Ek olarak, kaynak koddaki duplicate ve ölü kodların elenmesi ile ürünün kalitesini de korumuş olur ve daha düşük bir prodüksiyon maliyeti ile kullanıcı memnuniyetini artırır.

Code Coverage Araçları Nasıl Kullanılır?

Code coverage otomatik test süreci boyunca ne kadar kodun kapsandığını size bildirerek kodu analiz etme ve çalıştırılması konusunda yardımcı olur. Bir code coverage aracı, kullanılacak test framework’ü ve yazılım ortamı ile entegre edilmelidir. Programlama dilleri ve platformları için çeşitli araçlar mevcuttur, mesela JaCoCo, Cobertura ya da Java için SonarQube. Bunlar verileri toplarlar ve çalıştırılan kod oranı ile alakalı bir rapor üretirler.

Test kodu, test başlatıldığında rapor üretilmesi için otomatik olarak ya da manuel olarak çalıştırılabilecek şekilde yapılandırılabilir. Aynı zamanda code coverage ile alakalı bir sınır belirleyerek kodunuz ile ilgili bir kalite kriteri belirleyebilirsiniz.

Code Coverage Araçları Nasıl Çalışır?

Code coverage aracı genelde test sırasında kodu izleyerek ve buradaki kod miktarının niceliğini analiz ederek çalışır. Başta kodun çalıştırılması gerekir ki hangi kodların test sırasında kapsandığı belirlenebilsin. Ardından bununla alakalı raporlar üretilir.

Eğer unit testing, integration testing ya da end-to-end testing gibi farklı test stratejileri yazılımın geliştirilmesinde kullanıldı ise, code coverage aracı her test için agile test piramidinde ayrı raporlar üretir ve okunabilirliği artırmak adına bunları tek bir dosyada toplar.

Code Coverage Aracının Diğer Test Frameworkleri ve Araçları ile Entegrasyonu

Code coverage aracını diğer otomasyon test frameworkleri ve araçları ile entegre etmek kodun kalitesinin, testin ve iş akışının kalitesinin artmasını sağlar. Code coverage aracını entegre etmek 3 adımdan oluşur.

• Doğru aracı seçmek
• Aracı yapılandırmak
• Çalıştırıp bir rapor üretmek

Doğru Aracı Seçmek: Programlama dili ve yazılım gereksinimlerine göre doğru code coverage araçlarını seçmek elzem bir konudur. Aracı seçmeden önce aynı zamanda detay seviyesini ve test raporlarının ayrıntı düzeyini, kolay kurulum, araçların yapılandırma zorluğu, test runner ve test kütüphanesi uyumluluğu ve aracın branch, statementlar, satırlar ya da conditionlar gibi çeşitli metrikler için destek sunup sunmadığını da göz önünde bulundurmalısınız.

Aracı Yapılandırın: Doğru aracı seçtikten sonra bir sonraki adım code coverage aracını veriyi toplayıp raporunu üretme konusunda yapılandırmalısınız. Otomatik test araçları ve framework parametrelerine göre (mesela kaynak kod konumu, test konumu, çıkış formatı ve kapsamın eşiği, sınırı) code coverage araçlarını ayarlamalısınız. Test runner ve test kütüphaneleri için gereksinimlere göre belirli flagleri etkin hale getirmeniz gerekebilir.

Çalıştırın ve Rapor Üretin: Son adım yapılandırılmış olan code coverage aracını çalıştırmak ve raporu üretmektir. Araca göre, raporlar HTML, JSON ya da XML gibi farklı formatlarda üretilebilirler. Kodun her satırı, fonksiyonu ve dosyası ile alakalı detayları tespit etmeye yardımcı olacak ayrıntılı ve grafik bir rapor sağlar size. Bu raporlar local olarak analiz edilebilir ya da tarih, trendler, yorumlar gibi ek özellikler sunan uzak hizmetlere de yüklenerek analiz ettirilebilirler.

Code Coverage Araçlarının Sonuçlarını Anlamak

Code coverage aracı tarafından üretilen raporları anlamak için code coverage tipleri ve bunların uygulamaları ile aşina olmalısınız. İşte yüzde raporlarını üretmek için kullanılan code coverage tipleri:

1. Satır Coverage: Popüler tipteki coverage türlerinden birisi satır coverage türüdür. Bu otomatik test sırasında kapsanan kodun ne kadar satırdan oluştuğu ile ilgili rapor sunar.
2. Decision (Tercih) coverage: Decision coverage, aynı zamanda branch overage olarak da bilinir. Her bir branchin, her bir tercih noktasının test sırasında en az bir kez çalıştırıldığından emin olur.
3. Statement (İfade) Coverage: Statement coverage, test sırasında kapsanan koddaki ifadelerin yüzdesini ölçer.
4. Condition (Koşul) Coverage: Condition coverage, aynı zamanda expression coverage olarak da bilinir ve test sırasında kapsanan koddaki koşulsal ve mantıksal ifadeleri ölçmek için kullanılır.
5. Fonksiyonel coverage: Fonksiyonel coverage, otomatik test sürecinde koddaki tüm fonksiyonların çağırılıp çağrılmadığını ölçer.

Tüm bu coverage tipleri birbirinden ayrıdır. Mesela test sadece bir branch yolunu kapsıyor ise satır coverage yüksek olabilir ama branch coverage düşük olur. Ek olarak test sadece koşulların sonucunu kapsıyorsa, ifade coverage yüksek olur ama koşul coverage düşük olur.

Code coverage sonuçları beklenen ya da arzu edilen sonuçlar ile karşılaştırılarak test içerisinde nerelerin düzenlenmesi, nerelere eklemeler yapılıp, nerelerden bir şeyler silinmesi gerektiği tespit edilir. Bu sonuçlar emekleriniz için önceliklerinizi belirlemek ve otomatik testi kodun önemli parçalarına odaklamak için yardımcı olur.

Code Coverage Araçlarının Raporlarını Analiz Etmek

Code coverage tiplerini ve uygulamalarını analiz ettikten sonra üretilen raporu da analiz ederek kodun kalitesini artırmak önemlidir. Code coverage aracı tarafından üretilen rapor ile kodunuzun hangi kısımlarının iyi test edildiğini ve hangi parçaların yetersiz ya da aşırı test edildiğini bulabilirsiniz.

Üretilen raporu beklenilen ya da arzu edilen eşik ile kıyaslayın. Kodunuzun hangi kısımlarının geliştirilebileceğini, belirli bir kod alanı için ne kadar daha test gerektiğini bulabilir ve ölü kısımları eleyebilirsiniz. Kod analiz aracını, code coverage aracı ile entegre ederek bu raporlar hakkında daha fazla içgörü edinebilirsiniz. Kod kalitesi, karmaşıklık, gereksiz kopyalar ve güvenlik gibi diğer tahmin ile kodun değeri hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Code Coverage’ı İyileştirmek

Yazılım gelşitirmede en iyi pratikleri ve prensipleri kullanarak testleri yazmak ve sürdürmek önemlidir. Bu Test Tabanlı Geliştirme ve Davranış Tabanlı Geliştirme gibi yaklaşımları da içerir. Bunlar ile testi yazabilirsiniz ama aynı zamanda testin her senaryoyu, girdiyi, çıktıyı ve kodun sınır noktalarını da kapsadığından emin olun.

Ek olarak test tekrardan kullanılabilir, sağlam, okunabilir, bağımsız, izole ve sürdürülebilir olmalıdır. Ardından test düzenli olarak incelenmeli ve test kodunda engeller ile gereksiz kopyaları elemek için yeniden düzenlenmelidir.

Code Coverage’ın Kısıtlamaları

• Code coverage agile otomasyon testinde işe yarar bir metriktir ama bazı kısıtlamaları vardır. Mesela:
• Code coverage, testin kalitesi ile ilgili tam bir ölçüm sağlamaz.
• Kodun davranışı ve kullanıcı ihtiyaçlarını tam olarak yansıtmaz.
• Testlerin kodun performansını ve fonksiyonelliğini ne kadar iyi teyit ettiğini aktarmaz.
• Testlerin hataları, açıkları, bugları ne kadar iyi engelleyip tespit ettiğini göstermez.

Sonuç

Sonuç olarak code coverage araçlarını, yazılım geliştirme döngüsünde otomasyon testlerinin ne kadar etkili olduğunu değerlendirmek adına kullanmak önemlidir. Code coverage araçları kod çalıştırılması konusunda değerli içgörüler sunarlar ve bug tespiti ile kalite geliştirilmesi konularında yardımcı olurlar. Doğru aracı seçerek, test frameworklerini entegre ederek ve üretilen raporları yorumlayarak; geliştiriciler ve testerlar code coverage oranını artırabilir, önceliklerini belirleyebilir ve nihai olarak daha kaliteli yazılımlar üretebilirler. Code coverage, yazılımların tüm kısıtlamalara rağmen sağlam ve verimli olmasını sağlamak için önemli bir metriktir.